İşletme Faaliyetlerinin Bölünmesi ile İlgili Dört Tehlikeli Şema

Günümüzde Federal Vergi Servisi (ФНС), işlerini yeniden yapılandıran şirketleri vergi kaçırma şüphesiyle çok sıkı şekilde takip etmekte. Yasal denetleyici faaliyet bölünmesi gerçekleştiren şirketlerin, bu işlemi, vergi kaçırma amacı ile yapıp yapmadıklarını anlamak için bazı önemli noktaları incelemekte. #Finans #Vergi

Faaliyet Bölünmesinin İşaretleri

Yasal yapılandırma ile yasa dışı bölünme arasındaki fark, ekonomik nedenlerin ve iş hedeflerinin bölünme ile ilişkilendirilebilmesinde yatmaktadır. Rusya Federal Vergi Servisi, vergi yükünün azaltılmasına yönelik gri şemaların olup olmadığını ortaya çıkarmak için aşağıdaki işaretleri analize etmekte.

•  Şirket faaliyetlerinin bölünmesi, Basitleştirilmiş Vergi Sistemi (УСН) veya Patentli Vergi Sistemi (ПСН) kullanan şirketler arasında mı gerçekleşiyor?

• Bölünme sonucunda, katılımcı şirketlerin vergi yükü işlerin hacminin artmasına rağmen değişmedi veya azaldı mı?

• Ana kuruluş veya bireysel girişimci (ИП) yasa dışı bölünme yapısının uygulanmasından potansiyel olarak fayda sağlıyor mu?

•  Bölünme sonunda ortaya çıkan firmlar tamamen aynı tür işleri mi yapıyor?

•  Yeni şirketin ortaya çıkması, toplam üretim kapasitesinin genişletilmesinden veya toplam personel sayısının artırılmasından hemen  öncesinde mi gerçekleşmiş?

• Katılımcı şirketler birbirlerinin masraflarını, herhangi bir nedeni olmadan paylaşıyor mu?

•  Çalışanlar şirketler arasında paylaştırılmasına rağmen, çalışanlar iki veya daha fazla şirket ortaya çıkmadan önceki görevlerini aynı şekilde mi devam ettiriyorlar mı?

•  Yeni kurulan şirketlerin kendine ait varlıkları ve  insan kaynakları yok mu ?

•  İncelemeye konu şirketlerin ortak iletişim bilgileri ve simgeleri var mı?

•  İncelemeye konu şirketlerin tek veya ortak tedarikçisi ve/veya müşterisi var mı?

• İncelemeye konu şirketlerin faaliyetlerinin fiili yönetimi aynı kişiler tarafından mı yapılıyor?

• İki şirkette de aynı fonksiyonları aynı personeller mi yürütüyor? (muhasebeciler, avukatlar, lojistik uzmanları, İK uzmanları vb...)

• Faaliyet göstergeleri, vergi özel rejimlerinin uygulanması için belirlenen sınır değerlerin aşılmasına yakın mı? (Satış cirosu vb..) 

Federal Vergi Servisi, eğer yukarıdaki belirtileri tespit eder ve mükellefler tarafından haklı sebepler gösterilemezse, faaliyetlerin ekonomik bir gerekliliği olmaksızın kasıtlı olarak sahte bir yapı oluşturulduğuna kanaat getirebilir. Bu durum, bölünme öncesi gerçek vergi yükümlüsünün yeniden değerlendirilmesine ve cezai yaptırımlara uğramasına yol açar.

Popüler Faaliyet Bölme Yöntemleri

Zaman içinde ve vergi denetimlerinin sıkılaşmasıyla, popüler vergi optimizasyon yöntemleri  büyük risklere dönüştü ve bu risklerin kötü sonuçlarını mükellefler ne yazıkki vergi incelemesi sırasında öğreniyor.

2022 yılına kıyasla, 2023 yılında saha vergi incelemeleri sonucunda yaratılan ek vergilerin miktarı %42 arttı. 2022 yılında denetimler sonucu oluşan vergi artışı 200.371.718 ruble iken, 2023 yılında bu rakam 286.474.622 rubleye yükseldi. Bu vergilerin de büyük kısmı yasadışı faaliyet bölünmelerinden kaynaklanmakta.

Buna rağmen, birçok girişimci eski faaliyet bölme işlemlerine devam ediyor. Gelin bu popüler faaliyet bölme işlemlerini inceleyelim :

1.    Basitleştirilmiş Vergi Sistemi’ni (УСН) Koruma

Bazı işletmeler, birden fazla tüzel kişi veya bireysel girişimci arasında faaliyetleri dağıtarak Basitleştirilmiş Vergi Sistemi’nin avantajlarını korumaya çalışır. Bu bölünme, tamamen vergi tasarrufu sağlamak amacıyla yapildığında vergi cezaları açışından büyük risklere neden olmaktadır.  Pratikte, vergi incelemelerinin çoğunda, bu tür bölünmeler sahte olarak kabul edilir.

2.    Genel Vergilendirme Sistemindeki (ОСН) Kuruluşlar için "Satış Kolu"

Genel vergilendirme sistemi altında çalışan kuruluşlar bazen KDV'siz bir "satış kolu" oluşturur ( Basitleştirilmiş Vergi Sistemi altında çalışan bir tüzel kişilik veya bireysel girişimci), ve bu müşterilere satış yapar. Bu şemanın amacı, bu şirketlere düşük fiyatlı satış yaparak şirketin kar oranını ve dolayısı ile vergi yükünü azaltmaktır. Burada riske sebep olacak durum, fiilen hiçbir şeyin değişmemesi ve sadece vergi tasarrufu amacıyla mal veya hizmet satış akışına bu şirketlerin dahil edilmesidir. Bu şema, ilişkili şirketlere yapılan satışların diğer şirketlere yapılan satışların kar marjından düşük olduğu durumda kolayca farkedilecektir.

3.    "Taşeron" Şeması

Bu, üretim sürecinin veya hizmetlerin bir kısmının ayrı bir taşeron şirkete aktarılması ile oluşturulur. Bu işlemler normal şartlar altında , maliyetleri ve yönetim süreçlerini optimize etmek için yapılır. Fakat bazı durumlarda, bu yaklaşım, anahtar süreçler ve ürün veya hizmet kalitesi üzerindeki kontrolün kaybedilmesine yol açabilir.

Kötü niyetle oluşturulan şema ise sıklıkla gayrimenkul kiralama ve taşımacılık hizmetleri alanında uygulanır ve bu taşeron şirketlerin genellikle yalnızca bir müşterisi vardır.

4.    Acenta Sözleşmesi

Aslında, malların satışı için bir acente ile iş yapma, vergi mevzuatını ihlal etmeye yönelik kötü niyetli bir eylem olarak kabul edilmez, çünkü acenta sözleşmesinin özü, satış hakları ve yükümlülüklerinin bir komisyon karşılığında üçüncü bir tarafa devredilmesidir.

Ancak, girişimciler sıklıkla bu aracı kötüye kullanabilmektedir. Denetleyici kurumların şüphelenmesine neden olan ana faktörlerden biri, pazar koşullarına uymayan ticari şartlardır. Örneğin, belirlenen komisyon, benzer koşullar altında genellikle benzer hizmetler için talep edilen komisyonlarla çelişir.

Genellikle, vergisel açıdan kötü niyetli girişimciler, Basitleştirilmiş Vergi Sistemi (УСН) veya Patentli Vergi Sistemi (ПСН) kullanan acentaları kullanarak, farklı komisyon yüzdeleri ile elde edilen kârın bir kısmını şirket dışında çıkarmak veya sözleşmenin yerine getirilmesinde acentanın katlanması gereken giderlere katlanarak vergiye tabi matrahını düşürmektedir.

Peki yasal bir faaliyet bölünmesi yapısı nasıl olur?

Çoğunlukla, işletmelerin yönetimini ve süreçlerin koordinasyonunu iyileştirmek amacıyla işletmenin büyümesiyle ilgili olarak yapılandırma kararı alabilir. Bağımsız organizasyonlara ayrılma işlemi, farklı işletme yapılarının sorumluluk ve rollerini net bir şekilde dağıtma ile gerçekleşmelidir. Bu yaklaşım iş süreçlerini basitleştirir ve karar alma hızını artırır. Bu durum, özellikle de aşırı merkezi yönetimden sık sık muzdarip olan büyük şirketler için geçerlidir. Ayrıca, sorumluluk alanlarının yeniden dağıtımı, riskleri dengeleme, finansal göstergeleri iyileştirme ve varlıkları koruma imkanı sağlar. Birden fazla bağımsız tüzel kişiliğin bulunması durumunda, işletme sahipleri için harcamaları düzenlemek, riskleri dağıtmak ve kontrol etmek daha kolaydır.

Başarılı yasal yapılandırma örneklerinden biri olarak, teknoloji start-up'larına aktif olarak yatırım yapan ve onları ayrı şirketler olarak ayıran Sberbank'ı gösterebiliriz. Bu strateji, bu tür firmalar için  piyasa değişikliklerine hızla uyum sağlamayı ve dijital dönüşümü hızlandırmayı sağlamakta.

Aslında Rusya Federasyonu yasaları, girişimcilere vergilerde tasarruf etmenin yanı sıra, faaliyetlerini uzun yıllar boyunca sağlam bir hukuki temele oturtmayı sağlayacak bir dizi araç sunar. Günümüzde giderek daha fazla şirket, doğru vergi danışmanları sayesinde  vergi tasarrufu sağlayan ve denetleyici kurumların dikkatini çekmeyen diğer optimizasyon ve yeniden yapılanma yöntemlerini tercih etmektedir.